Orde van het Heilig Graf

De Orde van het Heilig Graf van Jeruzalem (Latijn: Ordo Equestris Sancti Sepulcri Hierosolymitani, ook wel sepulchrijnen genaamd), is een rooms-katholieke ridderorde.
Bij de beschouwing van de orde dient onderscheid gemaakt te worden tussen de kloosterorde, zijnde het Kapittel van het Heilig Graf, en de Ridderlijke Orde. Van de kloosterorde bestaat alleen nog de vrouwelijke congregatie. Met het overlijden van Kanunnik Piotr Pękalski kwam in 1874 een einde aan de mannelijke congregatie. [Wikipedia]

“Den oorspronck ende opkomste van ons clooster…”

De priorij van het Heilig Graf werd in 1662 eigenlijk per toeval door Zuster Maria Magdalena Verhelst, religieuze te Hasselt in Turnhout opgericht. Zij heeft daar dan een school met internaat voor meisjes geopend. De priorij kreeg de naam ‘Jeruzalem’.

Zo startten vijf kanunnikessen op 5 oktober 1662 met de huur van een klein huis. Hier begonnen ze bijna onmiddellijk met het lesgeven aan meisjes. Het huis bracht echter een aantal beperkingen met zich mee, waardoor de zusters op zoek gingen naar nieuwe huisvestingsmogelijkheden. Van een klein huis op de hoek van het ‘Cort Straetien’, nu Baron du Fourstraat, verhuisden ze naar de ‘Lange Begijnenstraat’ om daar het ‘huis metten toren’ te betrekken, nu het huidige Taxandriamuseum.

In 1680 vonden de zusters uiteindelijk de ideale locatie in de Herentalsstraat. Hier verbleven de zusters tot 3 mei 1789, toen ze, tijdens de Franse Revolutie, uit hun klooster werden verdreven. Enkele zusters vonden een tijdelijk onderkomen in het Begijnhof.

De leerlingen die de Heilig Grafschool bezochten waren van goede afkomst, meestal uit de burgerij. Internen en externen kregen samen les in een dagschool. Op zon- en feestdagen gaven de religieuzen ook gratis les aan arme kinderen.

In de 17de eeuw kende het onderwijs in het Heilig Graf een bloeiende periode. Dat veranderde echter in de 18de eeuw door de concurrentie van enkele scholen op het begijnhof waar eveneens Frans onderwezen werd. Omstreeks 1717 konden de inkomsten van internaat en school met moeite volstaan om in het onderhoud van de gemeenschap te voorzien.

Na 351 jaar vertrokken de zusters in 2013 uit de Priorij Jeruzalem aan het Heilig Graf in de Turnhoutse Patersstraat. Ze nemen hun intrek in de priorij van Tongerlo (Westerlo), vlakbij de abdij.